Jen Minkman startte in 2016 haar eigen uitgeverij Dutch Venture Publishing en boekt daarmee de afgelopen tijd mooie successen. Van vertalingen in het buitenland tot het uitbrengen van internationale bestsellerauteurs, de YA boekenwereld kent maar weinig geheimen voor Jen. We vragen haar naar haar ervaringen als schrijfster en uitgever!
Je hebt inmiddels een flinke groep YA-lezers aan je weten te binden met je uitgeverij, waar je veelal fantasy en sciencefiction uitbrengt, maar ook enkele andere genres bestrijkt. Ik neem aan dat dat te maken heeft met je eigen leesvoorkeur, of zit daar nog meer achter?
Ja, het fonds dat ik heb is wat ik zelf ook graag lees. DVP is destijd begonnen omdat ik vond dat er te weinig kansen waren voor Nederlandstalige auteurs in het YA fantasygenre. Ik schrijf dat zelf ook en heb jaren gesjouwd met mijn boeken. Ondanks dat ik hier en daar wel werd uitgegeven, merkte ik gewoon flinke drempels. Ik wilde daarom iets starten om mede-schrijvers die tegen dezelfde drempels aanliepen te helpen. Ik had ondertussen ook een flink netwerk opgebouwd met schrijvers, redacteuren en dergelijke, dus ik had het idee dat ik in staat was die stap te nemen.
Ik ben allereerst begonnen met een boek van mezelf. Niet omdat ik mezelf nou zo zielsgraag wilde uitgeven, maar ik dacht dat als er dingen fout gaan, dan is het ten minste met mijn eigen boek. Toen ik wist wat wel en niet werkte heb ik onder andere een jeugdboek van Femke Dekker en de Vleugels-trilogie van Vanessa Gerrits: uitgegeven. Zo is het balletje gaan rollen. Ik heb specifiek voor het speculatieve genre gekozen omdat ik dat leuk vind. Nu doe ik zelf met YA ook wel wat meer contemperary, en wat feelgood. Juist die balans tussen de genres zorgt er ook voor dat het rendabel is, want met puur alleen fantasy zou wel lastig worden.
In het begin zul je zelf wat meer op zoek gegaan zijn naar boeken of schrijvers die je interessant leken, maar merk je dat ze nu ook jou ook zelf vinden?
Ja, dat was eigenlijk vrij snel al. Zoals ik al zei, er was een gat in de markt voor Nederlandstalige schrijvers. Ik merkte dat ook zeker in het aantal vragen. Dus de eerste paar jaren heb ik ontzettend veel mensen gehad die me contacteerden. Nu heb ik moeten besluiten inschrijvingen te sluiten, want ik heb een vaste kern van auteurs die regelmatig nieuwe verhalen inleveren en ik wil ook gewoon ruimte overhouden om zelf dingen uit te kiezen.
Ik lees veel, ook Engelstalig, en soms kom ik dingen tegen die ik zo tof vind dat ik probeer het naar Nederland te krijgen. Dat lukt vaak ook, want ik kies dan wat oudere titels uit en niet iets dat wereldwijd in de schijnwerpers staat. Als dingen al een paar jaar op de plank liggen is het wat gemakkelijker (en minder kostbaar) om de rechten te krijgen. Agenten weten ook dat ik het vanuit passie doe en dat waarderen ze. Ze hebben dan meer vertrouwen erin dat er met zorg naar gekeken wordt en dan werkt die gunfactor wel mee.
Hoe balanceer je het werk dat als uitgever op je af komt, met bovendien je eigen schrijfactiviteiten en evenementen in het achterhoofd?
Ik balanceer door dingen meer uit te besteden. Toen ik het bedrijf opstartte in 2016 deed ik alles zelf. Ik kon redigeren, vertalen, kaften maken, binnenwerk verzorgen, promotie doen. Nu lukt dat echt niet meer zelf, dus heb ik inmiddels drie medewerkers in dienst die veel dingen oppakken, zoals redactie en promotie. Ook heb ik de vertegenwoordiging naar boekhandelaren uitbesteed, hoewel ik wel nog op de aanbiedingsbeurzen zit om boekhandels te spreken. Dat is belangrijk om die drempel naar de boekhandel te slechten, want je merkt dat je met je eigen enthousiasme de boekhandels beter weet te enthousiasmeren.
Op evenementen zit ik dan ook niet meer zoveel. Gelukkig is Cathinca van Sprundel (schrijver van o.a. Ellowyns Toren en De Held van Anwyn) een echt evenementenbeest. Zij komt op veel plekken en neemt dan ook altijd boeken van DVP mee. Soms is dat ook in samenwerking met partijen als Anderwereld Magie, zodat we een kraampje kunnen delen.
Je zegt dat je zeker in het begin nog alles zelf deed, hoe heb jezelf die verschillende vaardigheden aangeleerd?
Mijn achtergrond qua studie is marketing/communicatie. Lezen en schrijven deed ik al van zeer jonge leeftijd, ik bedacht zelf hele verhalen. Ik heb ook Engels gestudeerd, dus op die manier lukt het mij om goede vertalingen te maken. Met de promotie kan ik dus mijn theorie in de praktijk toepassen, en heb ik gaandeweg in de praktijk ook heel veel geleerd. Omdat ik een grote passie voor boeken heb, is het niet moeilijk om ook dat enthousiasme bij andere lezers over te brengen.
Inmiddels vertaal je niet alleen boeken naar het Nederlands om uit te geven, maar worden ook boeken die je uitgeeft vertaald naar andere talen. Dat lijkt mij ook heel tof om te zien!
Ja, dat is echt heel leuk. Ik ben zelf tweetalig en schreef mijn verhalen vaak ook in twee talen (Nederlands en Engels). Veel van mijn werk was dus al in die twee talen beschikbaar. Ik heb ook wat tijd en geld beschikbaar gesteld om andere boeken naar het Engels te vertalen en daarmee ben ik langs de Frankfuhrter Buchmesse geegaan. Dat is een internationale boekenbeurs waar de rechten woren verhandeld voor boeken. Als kleine uitgeverij kom je daar niet zo snel tussen de grote jongens, en het wordt nog moeilijker als je dan met Nederlandse boeken komt. Omdat ik ze echter al in het Engels beschikbaar had was het makkelijker voor mij om ze onder de aandacht te brengen.
Sowieso is het voor agenten/uitgevers makkelijker om kennis te maken met de verhalen (logischerwijs lezen er maar weinigen van hen Nederlands), maar het is vaak ook goedkoper/gemakkelijker om boeken te vertalen vanuit het Engels dan vanuit het Nederlands. Het kost veel tijd om die voorbereidingen te treffen, maar het is het zeker waard. Ook voor de auteurs leuk om te zien dat ze in andere landen verschijnen.
Naast nieuwe series bracht je ook boeken uit van series die nooit in Nederland afgerond waren, ik kan me zo voorstellen dat je daar ook veel positieve reacties op hebt gekregen?
Ja, dat heb ik inderdaad vorig jaar gedaan. Ik zat al lang met het idee te spelen omdat ik zo vaak teleurgestelde berichten langs zag komen in YA groepen over onafgemaakte series. Toen heb ik een keer een poll erin gezet met welke serie ze het liefste afgerond hadden willen zien. Daar kwamen uiteindelijk als top 3 de Nimmernacht-serie van Jay Kristoff, Phobos van Victor Dixen en de Ash Princess-serie van van Lauren Sebastian. Nimmernacht 3 kwam er uiteindelijk vanuit Luitingh Sijthoff zelf, dus ik heb de boeken van Dixen en Sebastian opgepakt. Ontzettend leuke projecten, maar ik heb wel geleerd dat ik niet meer series moet afmaken als ik niet ook de rechten van de eerdere delen erbij kan krijgen.
In de praktijk is het niet handig omdat je dan die eerdere delen niet kunt gebruiken voor promotie. Een eerste deel was op een gegeven moment zelfs uit print geraakt, waardoor er dus geen nieuwe mensen meer met de serie kennis konden maken. Dan is je derde deel verkopen natuurlijk ook lastiger. Maar het was hoe dan ook leuk om te doen, en mensen vonden het een sympathieke actie, dus het helpt voor de zichtbaarheid van je uitgeverij.
Over vertalingen gesproken: de jeugd, en zeker de YA doelgroep, leest zelf ook steeds meer in het Engels. Wat merk jij daar zelf van?
Klopt ja, ik merk dat er heel veel Engels gelezen wordt. Ik doe het zelf ook, omdat ik het leuk vind om mijn talenkennis bij te houden. Voor mij als uitgever is het vervelend als je een serie begint te vertalen en mensen na het lezen van het eerste deel overstappen op het Engels omdat dat er nou eenmaal eerder is. Dat maakt het afmaken van de serie weer lastiger. Maar uiteindelijk is dat hun eigen keuze. Ook zie ik regelmatig dat men de Engelse vertaling kopen van onze oorspronkelijk Nederlandstalige boeken. Daarom nemen we ze ook altijd mee naar beurzen. Als mensen dan zeggen dat ze alleen in het Engels lezen hebben ze ook de mogelijkheid die te kopen. Soms wel bizar, maar als men dat lekker vind om te lezen moeten ze dat vooral doen!
Naast die tweetaligheid van je boekenfonds was je ook al snel bezig met andere vormen van uitgeven, zoals e-books en audioboeken. Zie je daar grote kansen?
Ja, absoluut! Bijna alles in het fonds is beschikbaar als e-book en audioboek, dat moet je eigenlijk gewoon altijd doen. Je doet jezelf te kort om het alleen in fysieke vorm uit te geven, er zijn zoveel kansen om je verhalen de wereld in te helpen. E-boeken waren sowieso altijd mijn insteek, want het leest handig, is goedkoper en beter voor milieu. Voor audioboeken werk ik inmiddels met drie studio’s samen en dat wordt ook door de lezers erg gewaardeerd.
Welke boeken van Dutch Venture Publishing die er binnenkort aan komen zouden we zeker naar moeten kijken?
Ik heb dit jaar in het samenstellen van mijn aanbiedingsbrochures gelet op diversiteit. Voor de zomer zijn dat al twee hele mooie titels, waarvan er één vertaald is. Dat is Jageres van Melinda Lo over twee meiden die op queeste gaan in een op China geïnspireerd landschap en uiteindelijk voor elkaar vallen. De auteur is zelf Chinees en lesbisch, dus dat maakt het een heel mooi verhaal met een zogenaamde own voice. En van Lysander Mazee komt er een soort Vikingverhaal gemixt met Kruistocht in spijkerbroek getiteld Wolventijd. Hierin is de hoofdpersoon trans, net als de auteur, dus ook met veel situaties uit het leven gegrepen.
En wat ook leuk is, ik ben dit jaar ook weer begonnen met het heruitbrengen van de Wings-serie van Aprilynne Pike. Ik heb die hele serie kunnen opkopen, waarbij het vijfde deel nooit is uitgekomen. Dus ik ga nu de serie weer opnieuw beginnen. Ik vertaal ook de eerste boeken zelf, want de vorige vertaling was door een Belgische uitgever, en dat las net iets te Vlaams.
Heb je met al die activiteiten nog tijd om je eigen verhalen te schrijven?
Momenteel staat dat even op een laag pitje, want er zijn andere dingen af te wikkelen. Ik schrijf voor Hamely Books YA boeken onder eigen naam, en met een andere auteur feelgood onder het pseudoniem Lizzie van der Ham. Daar is net een nieuw boek van uit en is een andere in de maak. Het volgende boek dat ik ga schrijven voor Hamley gaat zich afspelen op Mars. Dat is leuk, want het vergt een heel ander soort research dan wat ik normaliter doe. Ik wil hem wetenschappelijk zoveel mogelijk laten kloppen, dus daar is nog veel voor uit te zoeken. Het boek dat ik net af heb gemaakt was ook veel research, maar dat was van een andere orde. Ik wilde een soort Da Vinci Code boek maken, dus daarin gingen de hoofdpersonages in Europa op zoek aan de hand van allerlei raadsels, ook in Latijn. Dat was heel leuk om te doen, en kon ik helemaal in duiken.
Hartelijk dank voor het antwoorden van al onze vragen en veel succes gewenst met Dutch Venture Publishing!
