Elena’s dromen branden – letterlijk. Nacht na nacht ziet ze vuur dat zich als iets levends om haar heen sluit. Ze ruikt rook, voelt de hitte op haar huid, en telkens opnieuw kijkt een onbekend gezicht haar recht aan. Maar het is pas wanneer haar opa verdwijnt en ze op een raadselachtig boek stuit, dat haar wereld voorgoed kantelt.
Wat een zoektocht naar haar grootvader had moeten worden, blijkt een valstrik waarvan het net zich langzaam sluit. Want sommige geheimen blijven niet voor altijd in het duister. Sommige paden keren zich tegen je. En sommige krachten trekken je dieper, of je nu wil of niet. In een strijd tegen iets dat ze niet begrijpt, moet Elena keuzes maken die haar toekomst – en misschien wel die van nog meer mensen – voor altijd zullen bepalen.
Taalgebruik
Met een sprekende omslag, mooie hardcover en bijpassende sprayed edges past Gespleten adem helemaal bij de huidige (romantasy)trend. Voor de verandering eens een special edition van eigen bodem: zelfs een debuut. Enthousiast begon ik aan het verhaal, maar na een bladzijde of twintig begon ik me af te vragen of dit wel wat voor mij was. Het boek is overduidelijk Vlaams, waar natuurlijk niets mis mee is en wat juist toegejuicht mag worden, maar het zorgde er wel voor dat het taalgebruik voor een Nederlandse als ik nogal stroef was. De zinsbouw klopte voor mijn gevoel soms niet, het woordgebruik ook niet en de verschillen met het Nederlands zorgden ervoor dat ik het toch als storend ervaarde. Zoals gezegd: niet iets waarop ik het boek zal afrekenen, maar er zullen meer Nederlanders zijn die hierover struikelen. Voor mij vormde het Vlaams dus een kleine hindernis, terwijl ik heus wel kon inschatten wat de auteur bedoelde.
Er was echter nog iets aan de schrijfstijl wat me stoorde. In het eerste deel voelde deze erg onvolwassen en deed het me denken aan de fanficties die ik vroeger las en vaak door tieners geschreven waren. Ik denk dat dat ook komt door de setting: op de middelbare school, met een overduidelijke crush en typische meidendingen. Want zodra de setting veranderde en de hoofdpersoon in een andere wereld terechtkwam, werd het taalgebruik wat volwassener.
Alwetend perspectief zorgt voor een chaotische leesbeleving
Wat ook bijdroeg aan het gevoel dat de auteur weinig schrijfervaring had, was het vertelperspectief. Dat was namelijk alwetend, maar zonder dat het een functie had. Het werd niet gebruikt om de spanning op te bouwen of om op bepaalde zaken te reflecteren en daarom voelde het als een veelvuldig voorkomende ‘beginnersfout’: het verhaal wordt grotendeels vanuit één perspectief geschreven, maar we duiken ook regelmatig voor enkele regels het hoofd van een ander in. Dit zorgde voor een chaotische leesbeleving in een toch al vrij complex verhaal. Het verhaal begint namelijk in onze wereld, maar Elena wordt een boek van haar opa in gezogen en komt dan in een andere wereld terecht, vol met nieuwe personages en een complexe geschiedenis.
Opeens gebeurt er heel veel en komen er van alle kanten dreigingen zonder dat we echt de tijd krijgen om al deze nieuwe personages en de wereld waarin zij leven te leren kennen. Dit heeft tot resultaat dat de personages nauwelijks diepgang hebben. Er is geen ruimte om even op adem te komen, om diepgaande gesprekken te voeren of eens goed in de emoties te duiken. Er wordt heel veel verteld aan de lezer, maar het verhaal komt niet tot leven. Ik had graag meer willen zien van Elena’s gedachten, van haar gevoelens, die nu maar kort werden aangestipt. Hierdoor deed de romance me ook niets en vond ik de gespannen relatie tussen Elena en haar opa nog het meest interessant. Hij was haar grote voorbeeld, iemand die ze blind vertrouwde, en hij blijkt ontzettend veel voor haar verborgen te hebben gehouden. Dat conflict was interessant, al wordt het uiteindelijk niet helemaal opgelost.
Veel losse eindjes
Het verhaal kent een open einde – een einde dat wat mij betreft té open is. Het eerste deel van het verhaal concentreert zich namelijk op de problemen in Elena’s gewone leven: ze wordt keihard door meerdere mensen gekwetst. Dat was het punt waarop ik nog het meest met Elena meeleefde, vooral doordat de problemen herkenbaar en niet zo complex waren, maar met deze teleurstellingen wordt uiteindelijk niets meer gedaan. Ik vraag me daarom af wat de eerste hoofdstukken überhaupt voor nut hadden.
Verder bleef ik met meer vragen achter: hoe is dat magische boek ontstaan? Welke mensen hebben deze wereld nog meer bezocht en welke stempel hebben ze achtergelaten? Kunnen de mensen uit deze wereld ook naar de ‘gewone’ wereld – ik vermoed van niet, dus waarom niet? Elena heeft een bijzondere band met de antagonist: hoe is deze tot stand gekomen? Het zijn misschien geen vragen die voor het afwikkelen van de verhaallijn beantwoord moesten worden, maar ze hadden wel meer diepgang en daarmee geloofwaardigheid aan het verhaal gegeven.
Een verhaal dat meer gepolijst had kunnen worden
Gespleten adem was dus geen verhaal voor mij. Toch heeft de auteur goed nagedacht over de geschiedenis van de wereld en de rol van Elena’s opa daarin. Ik vond Maude en het kleine, blinde meisje met de speciale gave intrigerend en het is ook bewonderenswaardig dat de auteur geen gruwelijke scènes schuwt. Toch mocht het van mij met meer gevoel, met meer impact. Meer gruwel zodat het me echt had geraakt. Ik denk zeker dat dit verhaal potentie heeft, maar dat het nog veel meer gepolijst had kunnen worden om echt tot een verhaal uit te groeien dat indruk maakt.
Conclusie
Gespleten adem is een – voor zo ver ik kon vinden – losstaand verhaal met een behoorlijk open einde. Door het Vlaamse karakter zal niet iedere Nederlander het even gemakkelijk weglezen, tegelijkertijd is het natuurlijk ook hartstikke leuk dat er een Vlaamse fantasy wordt uitgegeven – en dan ook nog eens als special edition. Het verhaal is door het alwetende perspectief vrij afstandelijk beschreven, met veel actie en weinig rustmomenten om het verhaal te laten bezinken of een diepere connectie met de personages te krijgen. Het boek is prachtig vormgegeven, toch lijkt het alsof er meer aandacht is besteed aan de “verpakking” van het verhaal dan aan het verhaal zelf. Wat mij betreft een gemiste kans.
