Een psychologische tijdreis thriller: zo wordt ‘De tijdloze bladzijden’ beschreven. De boektrailer met een onheilspellend melodie eronder, zet de toon voor dit boek. Of het debuut van Caroline van Zomeren ook echt spannend, meeslepend en origineel is, dat ontdek je in deze recensie.
De tijdloze bladzijden
In vier verschillende tijden ontdekken vier jongeren hetzelfde boek. Een boek waar spontaan berichten in verschijnen en ze een glimp mee kunnen opvangen van andere tijden. Maar ze zijn niet de enigen die het boek lezen. Wat als anderen het boek gebruiken om de tijd te manipuleren? En wat als ze dat zelf proberen te doen?
Beperkte diepgang
Het is geen dik boek, ‘De tijdloze bladzijden’. Het is dan ook goed dat van Zomeren met weinig woorden de verschillende personages tot leven wekt. Anna (1929) en Jacob (1945) herken je meteen als bewoners van de vroege twintigste eeuw door hun woordgebruik en manier van denken. De hoofdstukken zijn kort en de manier van vertellen is direct. Dat maakt dat er een hoog tempo in het verhaal zit. Alles wat de personages voelen, zien en denken wordt meteen gezet. Subtiel is het niet, maar het werkt wel.
Je zou denken dat je door vier verschillende personages je snel zoek zou raken in perspectieven. Dat is niet het geval. Wel merk je dat een diepgaande relatie met de personages opbouwen eigenlijk niet mogelijk is. Dat komt omdat elk personage relatief weinig pagina’s krijgt om zijn eigen verhaal te vertellen. Aan de andere kant komt het door de directe schrijfstijl waarin de verborgen verlangens, motieven en motivaties van de personages niet aan bod komen. De emoties die ze wel hebben worden in een enkele zin gepropt. Daardoor zijn de personages niet erg gelaagd. Het tempo van het verhaal blijft er wel hoog door.
Toevallige ontmoetingen
De vier hoofdpersonages merken al gauw dat het mysterie van het boek een breder publiek heeft geraakt. De zus van een verdwenen jongen weet ervan, de opa van een vriend. Het is wel heel toevallig dat Anna, Jacob, Lotte en Noah precies de juiste personen steeds tegen het lijf lopen. Het maakt deze vriendschappen en kennissen wel heel gunstig en de hoofdpersonen vrij naïef. De oudere personen zijn allemaal erg chagrijnig en werken onwelwillend mee. Het moet mogelijk het mysterie kracht bij zetten, maar door het korte contact en het gebrek aan interactie blijft het juist oppervlakkig. Dat deze mensen allemaal te vertrouwen zijn, weet je na het lezen van een aantal zinnen al. De grootste teleurstelling daarin is dat vrienden (allemaal man-vrouwrelaties) met één ontmoeting steeds de liefde van hun leven lijken te zijn. Wel fijn natuurlijk dat diegene zo makkelijk komt aanwaaien.
Ethische dilemma’s
De verhaallijn lijkt in eerste instantie vrij rechtlijnig. Lotte (2025) studeert in Utrecht en is geïnteresseerd in artificial intelligence. Wanneer haar professor verdwijnt en niemand hem kan herinneren, vindt ze het mysterieuze boek dat in dit verhaal centraal staat. Het maakt een verhaal dat erg in de huidige tijd staat: met ethische thema’s over de macht van ai en het recht op privacy van het individu. Het beïnvloeden van de tijd is natuurlijk geen nieuw thema in de literatuur. Dus het is vooral interessant hoe de uitwerking van dit gegeven tot stand komt. Het meest interessante hieraan vind ik dat de bibliotheek Neude in Utrecht een centrale rol speelt. Daarnaast is de invloed van gebeurtenissen op de toekomst natuurlijk altijd een intrigerend gegeven.
Wel zitten hier wat onduidelijkheden in de uitwerking. Hoe kan het dat Lotte Anna wel in de geschiedboeken kan terugvinden, maar Noah (2067) niet? En hoe kan je ervoor zorgen dat iemand weer gaat bestaan door geschiedboeken in de toekomst aan te passen?
Een verrassende en sterke plotwending
En dat is mogelijk het sterkste van het verhaal: de plotwending. Ik heb een tijdje de paginanummers lopen aftellen, omdat het einde wel heel erg dichtbij kwam terwijl er nog veel uitgewerkt moest worden. De plotwending komt in die zin uit het niks en is sterk. Het klopt en is goed uitgewerkt. Op dat moment wordt het ook even echt spannend. Het maakt wel dat terugkijkend op het gehele verhaal ik denk dat bepaalde personages een te kleine rol in het geheel hebben gespeeld.
Conclusie
Was het verhaal spannend, meeslepend en origineel? Daarvan zou ik zeggen dat vooral het einde dat bracht. De rest van het boek lees je bovenal snel omdat er zoveel personages en korte hoofdstukken zijn. Daardoor is het tempo automatisch hoog. Een uitdieping van de personages en wat meer mysterie had het verhaal goed gedaan. Het verhaal houdt je wel aan het denken achteraf, maar dat komt door de actuele thema’s die voorbij komen: niet door de personages of verhaallijn.
De tijdloze bladzijden
9789083550800
De Eerste ZIN
Juni 2025
Paperback
271 pagina's
