Legenden Langs de Kust verweeft fantasy met historische verhalen

Waar komen de lichtjes in de zee bij Katwijk vandaan? Waarom was er een dievenpad bij Noordwijk? En waar zijn de mensen van Berckhey ooit gebleven? Legenden Langs De Kust is een bundel vol verhalen over mythen, legenden en geschiedenis van langs de Nederlandse kust door de auteurs van Nimisa Publishing. Een variatie aan verhalen en emoties, en je leert er ook nog wat van!

Acht Nederlandstalige auteurs hebben samen 15 verhalen geschreven die hun oorsprong vinden in Noordwijk, Katwijk of Wassenaar. Dat de schrijvers onderzoek gedaan hebben is goed te merken, niet alleen aan het dankwoord aan het Katwijks Museum en Stichting Herinneringsfonds D.F.E. Meerburg, maar ook aan alle informatie en extra bronnen die vooraf aan de verhalen gegeven worden en de details in de verhalen zelf.

Algemene conclusie

Meestal heeft een recensie de conclusie onderaan, maar omdat ik alle auteurs en verhalen kort wil bespreken, zal ik hier tussendoor mijn algemene indruk van de bundel bespreken, en eronder per veerhaal nog eens inzoomen.

Legenden Langs de Kunst is een mooie bundel vol verscheidenheid en informatie. Een mix tussen kennis en fantasie, met verhalen die zich afspelen in het heden en verleden. Ook heftige thema’s komen voorbij, waardoor de bundel interessant is voor scholieren voor het middelbare maar ook voor het volwassen publiek, en verschillende schrijfstijlen en verhaallengtes wisselen elkaar af. Misschien zal je niet iedere schrijver even sterk vinden, maar dit boek maakt je zoveel rijker; zowel met kennis als met fantasie.

Alle auteurs hebben fantastisch werk geleverd door zich te verdiepen en te laten leiden door al deze minder bekende parels van onze geschiedenis. Sommige van de verhalen laten zo’n indruk achter, dat ik het boek even moest neerleggen voor ik door kon gaan aan de volgende. Zeker met alle informatie die erbij komt kijken. Achterin staat een stukje over iedere auteur en daarna nog een lijst met eerder gepubliceerde boeken van ieder van hen.

Voordat ik kort de verhalen en de auteurs af ga – want eerlijk is eerlijk, ieder schrijver heeft zo zijn of haar eigen stijl en ook de onderwerpen zijn het vermelden waard – moet gemeld dat deze verhalenbundel postuum verschenen is voor auteur Wouter van Gorp. Wij hebben eerder verhalen(bundels) van hem mogen recenseren en ook in deze bundel was hij weer in topvorm. We zullen zijn talent enorm gaan missen.

Bespreking per verhaal

Joost Uitdehaag heeft een heerlijk vloeiende schrijfstijl en weet twee pakkende verhalen te brengen. In Berckhey laat hij ons meeleven met Tessa uit Catwijck die om de tirannie van haar moeder te vermijden iets verder van huis afdwaalt en daardoor in het dorp Berckhey belandt. Een dorp dat nu niet meer bestaat. Dus waar zijn de mensen van het dorp gebleven? Later in de bundel geeft hij ons een echt traditioneel heiligen verhaal. In Jeroen van Noordwijk moet de martelaar Jeroen een list uithalen na zijn dood om heilig verklaard te kunnen worden.

Wouter van Gorp pakt het iets anders aan. In Een Zee Verwijderd staan de historisch ooit echt bestaande Xenia van Huize Ivicke en haar kinderwens centraal met een bovennatuurlijk element en veel spanning. Hoe zal het met Xenia aflopen en haar ongeboren kind? Kalla’s Toren is dan weer gebaseerd op een legende vanuit de Romeinse tijd, waarbij de beruchte krankzinnige Keizer Caligula zijn leger wilde laten strijden tegen de zee bij Katwijk. Via de Romeinse soldaat Tironus creëert Wouter een spannend verhaal over verschillende culturen, geloven en tradities, waarbij hij de gruwelheden van het legioen en Caligula weet te balanceren met een romantische plot.

Marieke Frankema verrijkt de bundel met maar liefst drie prachtige verhalen. Met Aan een Half Woord Genoeg beschrijft ze de hartstochtelijk verliefde Joris die probeert te ontkomen aan een loting en daarmee het leger. Ze bouwt daarmee op de ware gebeurtenis uit 1785 waarbij Wassenaar zich verzette om te gaan vechten tegen Willem V. Een kort maar luchtig verhaal.

Marieke straalt in haar kabouter scifi verhaal ‘Een Puntmuts in een Bloemenzee’, die geschiedenis met science fiction mixt en verklaart waarom kabouters zo’n puntmuts op hebben. De reden dat kabouterbeeldjes in de tuinen prijken wordt ook onthuld. En dat de geschiedenis wreder klinkt dan het was, dat mag blijken. Haar hoofdpersonage is een vroedvrouw die een kabouter bij de geboorte van haar kind gaat helpen, zoals geschreven staat in het archief van Offum. Emotioneel en een verrassende mix van geschiedenis en scifi.

In Licht in de Branding speelt ze met perspectieven en tijden. De mythe over de lichtjes in de zee bij Katwijk komt tot leven in de vorm van een jonge Katwijkse vrouw die niet kan accepteren dat haar echtgenoot op zee verdronken is, en door weer en wind ’s nachts het strand op gaat met haar lantaarntje. Ze trekt de aandacht van een stalker met een vissersboot, wat de spanning in het verhaal vergroot. Een bovennatuurlijk en futuristisch element komt in de vorm van een rechercheur die in de toekomst met een uitvinding terug kijkt in de tijd om een cold case op te lossen.

Rianne Werring kreeg de eer een verhaal te schrijven rondom een officiële akte; Pauwels Pieterszoon zag in 1655 dertien zwarte katten op een kerkhof. Ze had hier zeker meer uit kunnen halen, maar weet alsnog met een kort verhaal de lezer te vermaken. Met Kattendans te Catwijck krijgt de lezer katten advies met een heksensausje.

Rik Raven schrijft over natuurfenomeen ‘het hoosje’ bij Wassenaar in zijn verhaal Schuld. Kort maar krachtig, een moderne setting met wat heftige thema’s. De veertienjarige Catrina heeft een fout vriendje, die naast geweld haar ook gedrogeerd heeft en aangerand. Wanneer ze niet naar hem wil luisteren blijkt het water waar ze zo bang voor is haar grootste bondgenoot.

Mark van Dijk voegt drie verhalen toe aan de bundel en lijkt iets te hebben met schepen en de zee. Zo schrijft hij vanuit twee verschillende oogpunten in De Schat van de General Barker over een zinkend schip. Naast dat hij begint in een onbestemde ik-vorm waarna hij overschakelt naar een derde persoonsvorm, presenteert hij de lezer ook met de originele brief van Jacob Kryne Zautevis. Een gemiste kans dat hij slechts een transcriptie lijkt te geven waar de leesbaarheid onder te lijden heeft. Beter had hij het in hedendaagse taal kunnen omzetten.

In Het Pestschip van Katwijk weeft hij naadloos verscheidene legenden van Katwijk aaneen en zien we vanuit verschillende karakters om en om het lot van een schip waar de pest aan boord is. Wat mij betreft zijn sterkste verhaal in deze bundel. In Praetje an de Wùrref wordt de geschiedenis van verschillende villa’s in Katwijk letterlijk verteld. Drie oudere heren halen al rokend herinneren op van verhalen van hun voorouders. Door de vertelmethode verloor het verhaal alle spanning die het had kunnen hebben, met ellenlange paragrafen van de oude mannen, en hij had naar mijn mening meer bereikt door het vertelde verhaal uit te laten spelen.

Wianda Rozendaal speelt met het hiernamaals in haar verhaal Dompad, Diefpad, waarin een overleden meisje de keuze krijgt om op aarde te blijven rondwaren. Wianda weet goed de sfeer te zetten, en het is eigenlijk jammer dat het verhaal alleen Hedwigs reis naar haar keuze lijkt te volgen en we nauwelijks wat van haar leven na de dood zien. Zoals Wianda schrijft, proeft naar meer en ik zou zo een hele novelle over dit geestesmeisje willen lezen.

Atalanta Néhmoura heeft in deze bundel twee verhalen die beiden op geschiedenis gebaseerd zijn. Zo beschrijft ze in Wie met Gods Klokken Schiet, Die wint de Oorlog Niet op chronologische wijze hoe een lading kerkklokken in de 2^de wereld oorlog op slinkse wijze konden worden gered van het omgieten tot wapens. Niet alleen geeft ze extra links met informatie aan het eind van haar verhaal, ze heeft zich ook laten leiden door een interview met de weduwe van Frits Steenvoorden, de hoofdrolspeler in haar verhaal. In Jan Met De Kaak, een legende van de 16^de eeuw uit Wassenaar, doet ze ongeveer hetzelfde en zo leren wij een heldhaftige strijder kennen – dit keer met bovennatuurlijk tintje.

Al met al tonen de schrijvers hun kunnen in een prachtige variatie aan verhalen. En er zitten ook zeker velen vijf sterren verhalen tussen. Dit smaakt naar meer en ik hoop vurig dat Nimisa met een nieuwe bundel zal komen met soortgelijke verhalen van andere delen van ons landje.

• Koop bij BOL.com