Wat als je geen naam had, maar slechts een nummer? Wat als je toekomst al voor je was bepaald, zonder dat je er iets over te zeggen had? In Ten: De Jaarling van Lorena Veldhuijzen duiken we in de beklemmende wereld van Eindeloos, waar identiteit niet bestaat en waar regels met ijzeren hand worden gehandhaafd. Een duister en spannend avontuur, waarin een jongen ontdekt dat er meer achter zijn bestaan schuilt dan hij ooit had kunnen vermoeden.
De vijftienjarige Ten ontdekt dat zijn hele leven al vaststaat. In Eindeloos mogen de mensen niets beslissen. Ze hebben geen naam, maar een code, krijgen te horen als tiener welk beroep zij later moeten gaan beoefenen, en uiteindelijk wordt er zelfs voor hen bepaald met wie ze moeten trouwen. Voor hem betekent dat een toekomst als anesthesist, een toekomst waar hij niet op zit te wachten. Zijn droom om ontdekkingsreiziger te worden? Volledig onhaalbaar. Wanneer hij als Jaarling wordt ingewijd in het strikte systeem van de Codering, ontdekt hij de keiharde realiteit van zijn wereld: straffen die niet alleen fysiek maar ook mentaal zwaar zijn, geen ruimte voor emoties, en geheimen die zelfs zijn eigen familie voor hem verborgen heeft gehouden. Maar waarom lijkt hij een bedreiging te vormen voor dit systeem? En wie kan hij eigenlijk nog vertrouwen?
Dystopie in een YA jasje
Ten: De Jaarling is een dystopisch young adult boek met een duister randje. Het verhaal roept vergelijkingen op met totalitaire regimes en afgesloten samenlevingen, en stelt vragen over controle, vrijheid en identiteit. De constante dreiging en de harde realiteit van lijfstraffen (vaak martelingen) maken het boek extra intens en meeslepend, maar kunnen voor sommige lezers een trigger warning zijn.
We volgen het avontuur door de ogen van Ten, wiens wereld op zijn kop komt te staan. Het verhaal speelt zich vooral af op school, bijna als een sinistere variant van een kostschoolverhaal. Welke docenten kan Ten vertrouwen? En welke studenten? Met geheime organisaties, kinderen die zich tegen het huidige systeem willen verzetten en geheime gangen, maar ook spionnen en verklikkers. De onderlinge verhoudingen tussen leerlingen en docenten maken het verhaal nog duisterder. En toch is er hoop in de vorm van de nieuwe vrienden van Ten. Uiteindelijk vormt het verhaal een grote puzzel waarvan de stukjes op zijn plek zullen vallen richting het einde, en ik kon niet anders dan op het puntje van mijn stoel meeleven met Ten en wensen dat zijn avontuur goed zou eindigen.
Lorena Veldhuijzen schrijft op een vlotte en meeslepende manier, waardoor je moeiteloos wordt meegezogen in de wereld van Eindeloos. Een land dat zomaar hier in het nu op onze moderne wereld zou kunnen bestaan. Een mooie mix van fantasie en werkelijkheid. Het boek leest prettig en houdt de spanning goed vast, zonder dat het overweldigend wordt. Het verhaal komt als keurig verzorgde hardcover uitgave. De sprayed edges voegen een extra visuele aantrekkingskracht toe, al vallen sommige details zoals het reliëf op de kaft wat weg. Maar laten we wel zijn, dit is een keigoed verhaal dat al die extra versiering niet eens nodig heeft.
Conclusie
Clavis komt met een ijzersterke YA fantasy van Nederlandse bodem. En daar mogen we trots op zijn. Warm aanbevolen voor liefhebbers van dystopie, politieke en sociale thema’s, maar ook voor lezers die dol zijn op verhalen die zich afspelen op scholen (denk Harry Potter, Matilda, maar duister en met minder magie). Ten: De Jaarling is een veelbelovend eerste deel van een trilogie, en ik kan niet wachten om te zien hoe het avontuur van Ten verder zal gaan.
