Het Grote Fantasypuzzelboek mengt verhaal met puzzels

Het Grote Fantasypuzzelboek is een opvallende poging om twee populaire genres samen te brengen: het meeslepende van fantasyverhalen en het actieve, interactieve karakter van puzzelboeken. Op het eerste gezicht is dit een zeer tof concept. Lezers worden uitgenodigd om niet alleen passief het verhaal te volgen, maar ook zelf aan de slag te gaan met puzzels die verweven zijn met het plot. In theorie levert dat een unieke leeservaring op waarbij je als lezer invloed uitoefent op hoe je het verhaal beleeft. Of dat werkt lees je in deze recensie!

Concept

Het boek heeft een vrij duidelijke opzet, over het algemeen geldt dat op de linkerpagina het verhaal staat, waar ze richting de puzzel toewerken en een korte uitleg geven over de puzzel en op de rechterpagina staat de puzzel.Het nodigt uit tot interactie en betrekt de lezer op een speelse manier bij het verhaal. De opzet doet denken aan de zogenaamde “escape room“-boeken of interactieve detectiveverhalen, maar dan binnen een fantasysetting, wat nog vrij uniek is. Die creatieve ambitie verdient zeker lof.

De puzzels zelf zijn gevarieerd en leuk om te maken, wel merk je een repeterende cyclus van puzzels, er zijn maar een handvol soorten puzzels gebruikt in het boek. Ze zijn toegankelijk voor een breed publiek en van geen al te hoge moeilijkheidsgraad. Voor wie op zoek is naar ontspannen puzzelplezier zonder al te veel frustratie, is dit een pluspunt. Maar voor doorgewinterde puzzelaars of lezers die hopen op echte hersenkrakers, kunnen de raadsels soms te eenvoudig aanvoelen. Ook zitten er helaas af en toe foutjes in de puzzels, wat tot verwarring kan leiden en waardoor de puzzel ook gewoon niet is op te lossen. De oplossingen achterin het boek bieden dan uitkomst, maar dat zou natuurlijk niet zo moeten zijn. In een boek waarin puzzels een centrale rol spelen, zijn dergelijke fouten storend en doen ze afbreuk aan de beleving.

Een groter probleem ligt echter in de verhouding tussen verhaal en puzzels. Hoewel het boek zich presenteert als een combinatie van beide, blijkt in de praktijk dat het verhaal volledig te volgen is zonder ook maar één puzzel op te lossen. Dit haalt een belangrijk deel van de motivatie weg om de puzzels daadwerkelijk te maken. Als de uitkomst van de puzzels geen invloed heeft op hoe het verhaal zich ontvouwt, ontstaat er een losgekoppeld gevoel. De puzzels worden dan eerder optioneel tijdverdrijf dan een integraal onderdeel van de vertelling.

Een goed voorbeeld van deze ontbrekende verbinding is het gebruik van de naam van een nieuw personage. In een van de puzzels wordt zijn naam onthuld, een mooi moment waarin de lezer het gevoel heeft echt iets te hebben “ontgrendeld”. Maar tot teleurstelling van de oplettende puzzelaar blijft dit personage in het verdere verloop van het verhaal simpelweg “de nieuwkomer” heten. Dit ondermijnt het gevoel van betrokkenheid en versterkt de indruk dat de puzzels geen wezenlijke rol spelen in het geheel.

Het verhaal zelf is op zich prima, maar mist diepgang. Verwacht geen gelaagde karakters, epische plotwendingen of een uitgewerkte fantasiewereld. Het is eerder een rechtlijnige vertelling met eenvoudige motieven, bedoeld om de lezer door het boek te loodsen en de puzzelmomenten aan elkaar te rijgen. Daar is op zich niets mis mee, ook omdat het boek vooral bedoeld is voor de wat jongere doelgroep, het is qua moeilijkheidsgraad van de puzzels en het niveau van het verhaal uitstekend geschikt voor tieners.

Conclusie

Wat het Grote Fantasypuzzelboek uiteindelijk het meest mist, is samenhang tussen zijn twee belangrijkste elementen: het verhaal en de puzzels. De creatieve ambitie is er duidelijk, en de uitvoering is op veel vlakken degelijk – zeker visueel en qua presentatie. Maar de losse puzzels lijken bovenop het verhaal te liggen in plaats van er echt deel van uit te maken. Dat is jammer, want de potentie voor een meeslepende en interactieve leeservaring is duidelijk aanwezig.

Al met al heb ik wel erg genoten van het boek, het verhaal was leuk en de puzzels hebben voor uren plezier gezorgd. Echter had ik het beter gevonden als je uitkomst van de puzzels echt nodig had gehad om verder te kunnen met het verhaal.

• Koop bij BOL.com