Mensen die mij kennen weten: Ik lees graag epische fantasy. En één aspect waar ik extra op aan sla zijn veldslagen, hoe heftiger hoe beter. Ik hou van gevechten en schermutselingen, grauw en grimmig. Zonder hoop. Door deze voorliefde viel ik vanzelf voor het subgenre Grimdark, waarin deze grimmigheid ook terug te vinden is. Ik heb verhalen gelezen van Joe Abercrombie, Luke Scull, Anna Smith Spark, Shawn Speakman, Trudi Canavan, Anna Stephens en mijn persoonlijke favoriet: Anthony Ryan. Al deze auteurs schrijven epische fantasy, maar vooral ook Grimdark. Meer tips voor dit genre in onze Gids naar Grimdark >
Dus toen Grimdark in de polder werd aangekondigd, was ik reuze benieuwd of onze Nederlandse auteurs dit specifieke subgenre ook echt recht konden doen.
Grimdark in de polder
Grimdark in de polder is een bundel met twintig korte verhalen van Nederlandse auteurs die nu hun stempel op het genre mogen drukken en is uitgegeven door EdgeZero.
De bundel bevat een introductie van Mike Jansen. Hij is ook de samensteller van de bundel en heeft drie verhalen in de bundel zitten. Het is onderdeel van het ‘in de Polder‘ project, waar we eerder dit artikel over schreven. Andere auteurs die zijn opgenomen zijn bijvoorbeeld Tais Teng, Anaïd Haen, Jasper Polane, Jaap Boekestein en Laura Scheepers.
De omslag is mooi, maar ademt niet meteen Grimdark. De plaat aan de binnenkant van het boek na de inhoudsopgave is echter prachtig, het toonbeeld van Grimdark zoals ik het in mijn hoofd heb. Wat mij betreft had deze plaat beter gebruikt kunnen worden als omslag. Dan had het boek bij voorbaat al Grimdark uitgestraald. Een prachtig stukje werk dat een grimmige toon zet!
Verhalen
Zoals hierboven vermeld, bevat het boek een introductie van Mike Jansen. Hierin zet hij uiteen waar Grimdark volgens hem voor staat. Hij weet wat mij betreft de juiste snaar te raken door te zeggen dat dit genre niet voor iedereen is. Je moet tegen al die hopeloze en uitzichtloze situaties kunnen. Dat begint dus goed! Zouden de Nederlandse auteurs dan ook raad weten met dit genre?
Mijn antwoord daarop is helaas een ‘nee’. Dit ligt niet per se aan de kwaliteit van de verhalen, die is zoals veel bundels wat wisselend, maar over het algemeen van een prima niveau! Waar de ‘nee’ hem dan vooral in zit, is dat deze bundel Grimdark belooft en ik nauwelijks het gevoel heb gehad dat ik in een rauwe, grimmige wereld of plek was. Tuurlijk waren er wel hints naar het genre, maar de verhalen in zijn geheel bevatten vaak net te weinig elementen om echt Grimdark te zijn. De meeste verhalen in deze bundel zijn mixen van moordmysteriën, of apocalyptische verhalen die net iets te klein worden gehouden om echt aan te voelen als Grimdark. In dat opzicht waren de inzendingscriteria van de samensteller (“Een noir-detective met mythos-elementen, galgenhumor en een naar plot en uitkomst in een naargeestige wereld kan prima“) wellicht iets te losjes.
Enkele verhalen die er wat mij betreft bovenuit sprongen waren Stormrijder van Tais Teng, De verborgen herinneringen aan Nieuw Versailles van Mike Jansen en Laura Scheepers en Onschuldig is het lam van Finn Audenaert en Ruben de Baardemaeker. Die laatste maakt mooi gebruik van het korte format om de spanningsboog goed vast te houden en heeft een fijne schrijfstijl.
Een grimdark element waar wel mooi mee wordt gespeeld als rode draad in de bundel, is de duistere kant van de menselijkheid. Mensen zijn nu eenmaal complexe wezens en hebben een neiging naar destructief gedrag. Maar naar mijn idee wordt dit nooit uitgewerkt richting een setting zoals ik zou verwachten in Grimdark verhalen. Ik zoek naar de hopeloosheid die diep in de personages is geworteld. Waar personages koppig doorgaan omdat ze niet anders kunnen en een te sterke wil hebben om er bij de pakken neer te gaan zitten. En naar een setting die ademt dat welke doelen de personages dan ook hebben, er eigenlijk niets te verwachten valt.
Conclusie
Grimdark in de polder is een verhalenbundel met sterke en minder sterke verhalen die helaas vaker niet dan wel aanvoelen als Grimdark. En omdat dat wel het thema van deze bundel is, is de opzet hiervan in mijn beleving niet geslaagd. Die verwachting maakte mijn leeservaring tot een tegenvaller, terwijl er wel degelijk goede verhalen te lezen vielen.
