Wat als je exact weet wanneer de wereld ten onder gaat, maar niemand wil naar je luisteren? In Sterrenduister, het fantasydebuut van Pam Hage en winnaar van de Zilverspoor Manuscriptenwedstrijd, volgen we wetenschapper Isra, die heeft berekend dat de sterren zullen verdwijnen en de wereld in duisternis zal vallen. In plaats van haar waarschuwingen serieus te nemen, bestempelt de raad haar als verrader. Wat volgt is een meeslepend avontuur, waarin wetenschap, religie en overleving elkaar op intrigerende wijze kruisen.
De sterren verdwijnen. Professor Isra Nagas ziet het gebeuren via haar telescoop. Haar berekeningen zijn alles behalve gunstig: nog 51 dagen en dan zal ook de zon doven. De raad wil niet naar haar luisteren want wetenschap is een frivool vrouwending. Bovendien zijn veel mannen in de raad gelovig, en zij zien de aankomende verduistering als iets gunstigs. De godin heeft immers zelf tegen hen gesproken. En tsja, de godin is een beeldschone vrouw.
Aan Isra de taak om de mensheid te redden. Kan ze de raad wakker schudden? Hebben andere wetenschappers een oplossing gevonden? Een taak die haar niet makkelijk gemaakt wordt omdat de raad haar al snel als verrader bestempeld en een aanslag op haar uitvoert. Ondertussen worstelt haar man, Haider, met de gevolgen van een fatale hoofdwond waardoor hij voortdurend alles vergeet. En dan is hij ook nog eens afhankelijk van de puurste mir, een goedje dat lastig te verkrijgen is en als een drug werkt.
Wetenschap en vrouwen
Sterrenduister is een heerlijk verfrissend verhaal. Eindelijk weer eens een fantasy waarbij het draait om de wetenschap. Want die godin, die verduistering, dat moet toch allemaal wetenschappelijk te verklaren zijn?
Sterrenduister wijkt hiermee af van de meeste fantasy- en scifi-boeken die ik de laatste tijd in handen kreeg, juist omdat er een grote variatie aan personagesis, en geen grote focus op romantiek. Geen zoektocht naar liefde dus. Isra is een getrouwde professor. En ja, Haider en Isra houden van elkaar en dat is wel belangrijk, maar het wordt nergens klef. Iets dat je op het moment in fantasy toch wel regelmatig tegenkomt; verhalen waarbij romantiek belangrijker is dan de rest van de plot. Als voortvluchtigen krijgen Isra en Haider zowel hulp als tegenwerking van verschillende mensen, waaronder wetenschappers uit uiteenlopende vakgebieden. Al die personages zijn nodig voor het verhaal, maar ze leiden niet af en maken het ook niet onnodig ingewikkeld. Ondanks de fantasysetting voelt het verhaal hierdoor realistisch aan.
Dat realisme komt ook naar voren in de thema’s die in het verhaal verweven zijn: vooroordelen, seksisme, misogynie, en de spanning tussen religie en wetenschap. Zeer actuele onderwerpen, zeker in de huidige onrustige wereld.
In de wereld die Pam ons presenteert, hebben vrouwen frivole vrouwentaken (zoals sterrenkunde en wetenschap), terwijl mannen de mannentaken op zich nemen en liever niet luisteren naar wetenschap (of naar vrouwen). Wetenschap speelt dan ook een grote rol in het verhaal, met disciplines zoals sterrenkunde en archeologie die centraal staan. Tegelijkertijd is religie een krachtige drijvende factor. Figuren zoals Dawud zien een prachtige godin en geloven dat de naderende verduistering een paradijs op aarde voorspelt. Uiteraard is hier een wetenschappelijke verklaring voor, maar die zal ik nog niet verklappen.
Een indrukwekkend debuut vol originele keuzes
Pam Hage heeft niet alleen een meeslepend verhaal geschreven, maar het ook verrijkt met prachtige eigen illustraties. Haar schrijfstijl is heerlijk en het verhaal leest makkelijk weg. Met een rijke woordenschat en creatief gebruik van verschillende schrijftechnieken levert ze een indrukwekkend debuut af.
Zo speelt ze met vertelperspectieven en de opmaak van haar teksten. Het verhaal wordt afwisselend verteld vanuit het oogpunt van Isra en Haider in de derde persoon, terwijl we soms ook Dawud volgen, die juist in de ik-vorm aan het woord komt. Daarnaast begint elk hoofdstuk met een lijst van de hemellichamen nog zichtbaar zijn, een subtiele, maar effectieve manier om de naderende duisternis te benadrukken.
En een leuke touch: het verhaal eindigt met een brief van Isra aan de promovenda die haar in het eerste hoofdstuk hielp. Een mooie afsluiting van het verhaal die het belang van wetenschap en onderzoek nogmaals onderstreept.
Conclusie
Pam heeft een ijzersterke fantasy geschreven die niet alleen spannend en meeslepend is, maar ook anders dan de meeste boeken in het genre. Haar schrijfstijl is vlot, de personages zijn sterk uitgewerkt, en de combinatie van wetenschap en religie maakt het verhaal extra boeiend. Bovendien ziet het boek er prachtig uit, de kaft springt meteen in het oog.
Sterrenduister is nu als paperback verschenen, maar dit verhaal schreeuwt om een mooie hardcover en een plek in elke boekhandel. Pam Hage heeft met haar debuut laten zien dat ze een naam is om in de gaten te houden!
