Olav Heirman is al sinds zijn jeugd groot fan van de fantastische literatuur en dat resulteerde geleidelijk in een mobiele winkel én een eigen uitgeverij. In ons interview vertelt Olav over zijn voorliefde voor pockets en hoe alles zo kon escaleren.
Allereerst: zou je je zelf eens voor kunnen stellen?
Ik ben al sinds mijn jeugd SF-fan. Als kind van het ruimtevaartijdperk – ik ben geboren in 1961, het jaar waarin de eerste bemande ruimtevlucht plaats vond – ben ik opgegroeid met krantvullende nieuwsberichten over de successen van de ruimtevaart: de landing op de maan, de Space Shuttle, de toekomstplannen ivm ruimtestations en koloniseren van andere planeten. Dat ligt zeker mee aan de basis van mijn liefde voor het genre.
Ik ben alleszins in de eerste plaats een liefhebber van ‘harde’, op wetenschap gebaseerde SF maar als boekenwurm las/lees ik echt alle soorten literatuur, en dus ook de andere ‘fantastische’ (sub)genres.
Je bent vrij recent begonnen met het verkopen van tweedehands fantasy en sciencefiction, hoe is dat zo begonnen?
Drie jaar geleden kwam ik op FB in contact met de groep van John van Hal, omdat ik op dat moment wat orde probeerde te scheppen in de massa boeken en strips die mijn werkkamer vullen. Bij het nakijken begon ik ook meer zin te krijgen in het (her)lezen van mijn boeken en die hernieuwde interesse breidde zich ook uit naar het internet. Ik sloot dus aan bij de groep en postte regelmatig reacties, vaak ook nogal uitgebreid met eigen leeservaringen. Een deel van die reacties werden vergezeld van fotomateriaal, vooral van scans die ik nam als onderdeel van het klasseren van mijn eigen SF-verzameling.
Daarop werd ik gecontacteerd door Jos Lexmond, met de vraag wat ik met die scans deed. Hij vroeg zich af of ik geïnteresseerd zou zijn om mee te werken aan de website Fandata.nl, die alle Nederlandstalige (origineel of vertaalde) ‘fantastische’ literatuur probeert te inventariseren. Wel, met een collectie van zo’n 1500 titels kon ik wel wat extra info aanleveren dus ik stemde toe (ondanks het feit dat Jos me gewaarschuwd had dat het ‘gevaarlijk’ kon zijn).
Eén van de gevolgen van het meewerken aan Fandata was dat ik regelmatig op rommelmarkten, in kringloopwinkels en tweedehands boekhandels goedkope exemplaren aanschafte om die gegevens toe te voegen. Maar uiteindelijk loop je natuurlijk tegen het gebrek aan opbergruimte aan. Een logisch gevolg was dat ik die weer probeerde kwijt te raken, en onder andere de wekelijkse zondagse Gentse boekenmarkt bood me daar de gelegenheid voor. Dus vorig jaar, begin 2024, startte ik kleinschalig met wat bakken en één (gekregen) plooitafel.
Ondertussen had ik door het voorbeeld van John van Hal het idee opgevat om ook in Vlaanderen een huiskamerbijeenkomst te organiseren. Daar kwamen een aantal enthousiaste reacties op, ook van een aantal auteurs die in Vlaanderen woonden. De eerste (en tot nu toe laatste) huiskamerbijeenkomst leidde tot de organisatie van de Gentse SF-conventie 9000con in 2024, die ondertussen al een tweede editie kende. Naast medeorganisator stond ik daar ook met een groot kraam met tweedehandsboeken, wat toch wel vrij succesvol was. Hierdoor breidde mijn netwerk zich uit met een aantal auteurs en samenstellers uit het ‘circuit’ van ‘fantastische’ literatuur, waaronder ook de Gentse uitgever Poespa Producties en selfpub auteurs. Hun voorbeeld was een eerste stimulans die leidde naar een eigen zaak. Ik had vroeger wel gedroomd om zelf SF-verhalen te schrijven (de ‘manuscripten’ heb ik bewaard) maar het meest haalbare was/is het uitgeven van werk van auteurs waarvan ik de verhalen apprecieer maar die nog niet uitgegeven zijn in boekvorm.
Ook de samenwerking met ondernemer – en auteur – Bruno Lowagie bij de organisatie van 9000con en vooral zijn gedrevenheid in alles wat hij doet, was een extra stimulans. Naar zijn voorbeeld besloot ik het ondernemings- en BTW-nummer dat ik had (ik deed als zelfstandige in bijberoep al Tupperware-verkoop en enig IT-ondersteuning) om te vormen naar de specialisatie boekhandel/uitgeverij. Omdat de huur van een winkel véél te hoog is – zeker in het Gentse – en ik nog steeds een fulltime job heb, werd het een mobiele boekhandel/micro-uitgeverij.
Je staat met die mobiele boekhandel vooral op beurzen, hoe zijn de reacties van mensen die deze vaak wat oudere boeken tegenkomen?
Oudere liefhebbers van ons “fantastische” genre zijn vaak bekend met de uitgaven en velen verzamelen zulke “oudere” boeken. Jonge mensen zijn wel nieuwsgierig ,maar grijpen dan toch eerst naar Engelstalige uitgaven. In de toekomst hoop ik ook vaker met een aanbod nieuwe boeken te staan, zodat men kennis kan maken met de vele auteurs die vaak bij kleine uitgeverijen zitten of aan self-publishing doen. In vaste boekhandels vind je die minder vaak.
En nu ben je naast het verkopen van ‘andermans’ werk ook een eigen uitgeverij gestart: De Kremkoll. Hoe ben je op die naam gekomen?
Inderdaad, een kleine uitgeverij met een eigen naam en logo: De Kremkoll. De oorsprong van die naam gaat 50 jaar terug in de tijd, tot in mijn tienerjaren. Toen hadden een schoolkameraad en ik het idee om een stripverhaal te tekenen van een reis naar Mars. En we verzonnen daar ook een heleboel levensvormen bij. Eén daarvan was een klein wezen dat zich wriemelend over de grond bewoog en lucht en voedsel haalde uit de atmosfeer, en dat we de naam Kremkoll gaven. Uit nostalgie en omdat het een leuk logo vormt, koos ik het als ‘uithangbord’ voor mijn zaak, natuurlijk met de naam erbij (beiden zijn ook officieel geregistreerd).
Je bent begonnen met een eigen SF reeks, Kremkoll SF, in de stijl van de vroegere SF reeksen. Wat sprak je zo aan in die pocketreeksen van vroeger dat je nu een eigen begint?
Ik ben opgegroeid in een tijd dat er een boel uitgeverijen een eigen pocketreeks hadden; de bekendste voorbeelden zijn Bruna met zijn Zwarte Beertjes en Het Spectrum met hun Prisma-reeks. Het is een handig formaat, goedkoop en uitstekend geschikt om mee te nemen op de trein/bus of in een handtas of binnen- of achterzak. Een aantal uitgeverijen had ook een speciale SF-pocketreeks, vaak genummerd (wat inspeelde op het verzamelaspect bij mensen). Een ander kenmerk was de uniforme layout, waardoor je direct herkende dat er een nieuw deeltje van de reeks was. Ik heb jullie artikelen over die oude SF-reeksen bekeken en daar zie je dat duidelijk.
Het opzetten van zo’n eigen reeks is deels nostalgie maar ik wil ook de liefde voor het gedrukte boek promoten bij mensen die al vaak een e-reader meenemen voor het handig formaat. Voor een auteur zijn er een aantal voordelen aan een gedrukt boek. Eerste: het feit dat het zichtbaar is, zowel voordat het aangekocht is als nadien op de TBR-stapel; ik kan me voorstellen dat in een e-reader één boek vaak ‘verdwijnt’ in de lijst en vergeten wordt. Ten tweede, een boek heeft een langere levensduur, omdat de technologische vooruitgang nu éénmaal zorgt dat oudere technologieën uit dienst verdwijnen en men documenten – en dus ook boeken – vaak niet meer kan raadplegen. Gedrukte boeken blijven vaak honderden jaren bewaard (en leesbaar). Een derde voordeel is dat je honderden boeken op je e-reader kunt hebben staan, maar een mooi gevulde boekenkast met een (genummerde) reeks is een pak mooier als kamerdecoratie.
De eerste twee boeken zijn Knipsels uit de Kosmoheraut van Finn Audenaert en Wolken vallen niet van Luc Geraert. Hoe is die samenwerking tot stand gekomen?
Ik ontmoette Finn Audenaert en Luc Geeraert via het groeiende netwerk aan auteurs en geïnteresseerden dat zich vormde door mijn lidmaatschap aan de FB-groep van John van Hal en mijn vrijwillige medewerking aan Fandata. Die contacten diepten zich uit en resulteerden in regelmatiger ontmoetingen bij evenementen.
De verhalen van Luc Geeraert had ik ontdekt in de ‘jaarboeken’ van het Gentse schrijverscollectief. Dat gaf elk jaar een bundel uit met verhalen die groeiden uit hun schrijversgroep. Ik was direct gecharmeerd door Lucs verhalen, en dus was hij de eerste keus toen ik besliste om een eigen pocketreeks op te richten. Finn vroeg me kort daarna of ik geïnteresseerd was om ook een bundel van zijn (vooral SF-getinte) verhalen uit te geven; een aantal daarvan had ik al gelezen. Zo komt het dat zij de eerste 2 auteurs zijn in de reeks.
Kun je al een tipje oplichten van mogelijke nieuwe delen in de reeks die we kunnen verwachten?
Wat komende delen betreft, nummer SF003 staat al op stapel en is een alternatieve geschiedenis van de hand van Bruno Lowagie. Er zijn ook al gesprekken geweest voor verhalenbundels van een aantal andere auteurs en ik heb al contact voor de uitgave van een mogelijke roman van een andere Gentse auteur. Plannen genoeg dus. Ik hoop om in 2026 en 2027 vier nieuwe nummers uit te brengen.
Diversiteit in subgenres is natuurlijk belangrijk, en dat is met de huidige en voorziene uitgaven zeker al het geval.
Nog nooit ‘fantastische’ verhalen gelezen? Probeer het eens met de bundel 𝗪𝗼𝗹𝗸𝗲𝗻 𝘃𝗮𝗹𝗹𝗲𝗻 𝗻𝗶𝗲𝘁 van Luc Geeraert, verhalen die eerder aanleunen bij magisch-realisme en surrealisme, met af en toe een hint scifi.
Al een fan van SF? Dan zul je waarschijnlijk de bundel 𝗞𝗻𝗶𝗽𝘀𝗲𝗹𝘀 𝘂𝗶𝘁 𝗱𝗲 𝗞𝗼𝘀𝗺𝗼𝗵𝗲𝗿𝗮𝘂𝘁 van Finn Audenaert kunnen smaken.
In de toekomst zal daar dan ook alternatieve geschiedenis, horror en mogelijk een dystopische roman bijkomen. Een rijke mengeling waar ieder wel zijn gading in kan vinden en ook nieuwe subgenres kan ontdekken…
En ben je wellicht van plan zelf ooit nog een deel te schrijven?
Zeg nooit nooit maar momenteel heb ik niet de tijd (ik werk nog steeds fulltime als IT-consultant), de kennis of de passie om zelf te schrijven. Ik hoop alleszins een aantal nieuwe auteurs onder de aandacht te brengen die speculatieve literatuur schrijven/schreven (want ik overweeg ook vertalingen van nog niet vertaalde klassiekers). We zien wel wat de toekomst brengt…
